6: Hukuk Devleti mi? Güvenlik Devleti mi?

“Bir ülkede mahkemeler konuşmuyorsa, sokaklar bağırmaya başlar.”

Yargı Reformları Neden Yetersiz Kaldı?

Türkiye’de son 10 yılda neredeyse her yıl yeni bir “yargı reformu paketi” açıklandı.

Rakamlar arttı: 3. paket, 5. paket, 10. paket…

Metinler uzadı: strateji belgeleri, eylem planları, infaz düzenlemeleri…

Ama halkın adalet duygusu artmadı; tersine daha da zedelendi.

Çünkü reformun özü metinde değil, niyettedir. Ve niyet, adalet değilse; sonuç her zaman baskıdır. Nihayetinde toplumsal çöküş…

Hiçbir reform paketi, aşağıdakileri değiştirmedi:

-Hâlâ yürütme, yargı üzerindeki etkisini sürdürüyor.

-Hâlâ siyasi davalar mahkeme salonlarından çok medya manşetlerinde şekilleniyor.

-Hâlâ AİHM ve AYM kararları açıkça tanınmıyor.

-Hâlâ hâkimler dosyadan çok, yukarıdan gelecek mesajı bekliyor.

Yani sistem değişmedi, sadece dekor değişti.

Gerçek Bir Hukuk Devleti İçin Ne Yapılmalı?

Gerçek bir hukuk devleti, sadece kanunların çokluğu ile kurulmaz.

Tam tersine; adaletin, hakikatin, özgürlüğün ve insan onurunun korunmasıyla inşa edilir.

Bu doğrultuda atılması gereken adımlar artık belli. Artık bilinmemezlik yok, sadece siyasi irade eksikliği var.

1. Yargının Gerçekten Bağımsızlaştırılması

-HSK’nın yapısı derhal değiştirilmeli.

-Yürütme erkinin yargı üzerindeki atama ve denetim gücü sonlandırılmalı.

-Yargıçlar ve savcılar, mesleki yeterlilik ve liyakat esasına göre seçilmeli, görev güvencesi anayasal düzeyde korunmalı.

2. AİHM ve AYM Kararlarına Tam Uyum

Uluslararası hukuk, Türkiye’nin de taraf olduğu sözleşmelerle bağlıdır.

AİHM ve Anayasa Mahkemesi kararlarının tanınmaması, yalnızca birey haklarını değil, devletin meşruiyetini de sakatlar.

Kararlar bağlayıcıdır… Uygulanmalıdır her koşulda!

3. Adaletsizliğe Uğrayanlara Geri Dönüş Mekanizması

KHK’lılar, haksız yere tutuklananlar, sürgüne zorlananlar için şeffaf, adil, bağımsız bir hak arama mekanizması kurulmalı.

İhraç edilen akademisyen, öğretmen, doktor, hâkim, gazeteci…

Kim olursa olsun, suç işlememiş olanlar görevlerine iade edilmeli, onurlarıyla birlikte.

4. İfade Özgürlüğü ve Muhalefet Hakkı Güvence Altına Alınmalı

İfade özgürlüğü lütuf değil, hak’tır…

Bir tweet attığı için sabaha karşı gözaltına alınan insanlar varken, o ülkede düşünce özgürlüğü yoktur… Bu suçlamaların ucu bucağı kalmadı.

“Terör”, “iltisak”, “örgüt propagandası” gibi muğlak ifadeler kaldırılmalı ya da daraltılmalı.

5. Medya Üzerindeki Baskıya Son Verilmeli

-Yargı ne kadar özgürse, medya da o kadar özgür olmalı.

-Hâkimler sadece kanunu değil, toplumu da okur… Ve toplumun sesi medya üzerinden duyulur.

-Sansür, baskı, cezalandırma artık bırakılmalı. Gerçek bir hukuk devleti, özgür basınla mümkün olur.

Bir Kavşaktayız: Ya Devam Eden Tükeniş Ya da Adil Bir Gelecek

Türkiye bir seçim yapmalı:

Güvenlik devleti modelinde ısrar mı edecek, yoksa hukuk devletiyle toplumun yaralarını mı saracak?
Bugün cezaevlerinde olanlar, işlerinden atılanlar, sürgüne gidenler, susanlar, korkanlar…

Hepsi bu sorunun cevabını bekliyor.

Devletin görevi korku üretmek değil, güven inşa etmektir.

Devletin itibarı, tank sayısıyla değil, cezaevi adetiyle değil, adalet terazisiyle ölçülür.

Ve unutulmamalı:

Güven kaybedildiğinde, onu reformlarla değil; samimiyetle geri kazanabilirsiniz.

Son olarak: Sizce Gerçek Reform Nerede Başlamalı?

Adaletin yolunu yeniden birlikte çizebiliriz. Ama önce şu soruyla başlayalım:

Sizce; adalet, önce kiminle barışmalı?

Halkla mı, muhalefetle mi, vicdanla mı… yoksa kendiyle mi?

Yorumlarınızı, düşüncelerinizi beklerim.

Faydalanılan Kaynaklar:

1-TEPAV – Yargı sistemi ve cezasızlık algısı: Türkiye’de hukuk reformunun zorunluluğu:

https://tepav.org.tr/tr/haberler/s/10852

2-Hukuk Ansiklopedisi – Yargı Etiği İlkeleri ve Ülkemizde Yargı Etiği Sorunları ve Çözüm Yolları: https://hukukbook.com/

3-NTV – Yargı Paketi infaz düzenlemesi son dakika gelişmeleri:

https://www.ntv.com.tr/galeri/turkiye/yargi-paketi-infaz-duzenlemesi-son-dakika-gelismeleri-10-yargi-paketi-cikti-mi-ne-zaman-cikacak-af-yasasi-meclisten-gecti-mi-mahkumlara-genel-ve-kismi-af-cikacak-mi%2C9yfK-qEcX0SqLEajX6fz2A

4-Hürriyet – 10. Yargı Paketi Genel Af Yasası 2025 Son Dakika Gelişmeleri:

https://www.hurriyet.com.tr/bilgi/galeri-10-yargi-paketi-2025-son-daki-ka-geli-smeleri-13-mayis-2025-genel-af-ve-infaz-duzenlemesi-cikacak-mi-af-gelecek-mi-ne-zaman-42798955