{"id":8745,"date":"2022-07-21T01:01:26","date_gmt":"2022-07-21T01:01:26","guid":{"rendered":"https:\/\/hukukpenceresi.com\/?p=8745"},"modified":"2022-07-21T01:03:34","modified_gmt":"2022-07-21T01:03:34","slug":"siyasal-yargi-sayisal-verilerle-raporlastirildi","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/hukukpenceresi.com\/siyasal-yargi-sayisal-verilerle-raporlastirildi\/","title":{"rendered":"S\u0130YASAL YARGI SAYISAL VER\u0130LERLE RAPORLA\u015eTIRILDI"},"content":{"rendered":"

K\u00f6ln merkezli olarak kurulup faaliyetlerini devam ettiren Cross Border Jurists Derne\u011fi taraf\u0131ndan kurulan Hukuksuzluklar\u0131 Ara\u015ft\u0131rma ve Analiz Kurulu (HAAK), T\u00fcrk yarg\u0131s\u0131n\u0131n, son zamanlarda vermi\u015f oldu\u011fu kararlar\u0131n hangi motivasyonla verildi\u011fini anlamam\u0131za yard\u0131mc\u0131 olacak bir rapor yay\u0131nlad\u0131<\/a>.<\/span><\/p>\n

Raporda \u00e7ok \u00f6nemli verilere ve tespitlere yer verildi.<\/span><\/p>\n

\u0130\u015fte rapor:<\/span><\/p>\n

 <\/p>\n

HAAK<\/strong><\/span><\/p>\n

HUKUKSUZLUKLARI ARA\u015eTIRMA VE ANAL\u0130Z KURULU (HAAK) D\u00d6NEM RAPORU<\/strong><\/span><\/p>\n

\u00a0(EK\u0130M 2021- TEMMUZ 2022)<\/strong><\/span><\/p>\n

<\/a>I. HUKUKSUZLUKLARI ARA\u015eTIRMA VE ANAL\u0130Z KURULU (HAAK) HAKKINDA<\/strong><\/span><\/p>\n

Cross Border Jurists (CBJ), T\u00fcrkiye`de h\u00e2kim olan hukuk d\u0131\u015f\u0131 ortama tan\u0131kl\u0131k etmi\u015f, hukuk ara\u00e7salla\u015ft\u0131r\u0131larak in\u015fa edilen hukuksuzluk s\u00fcrecinin ma\u011fduru olmu\u015f ya da ya\u015fananlarla ilgili do\u011frudan veya dolayl\u0131 bilgi ve tecr\u00fcbeye sahip hukuk\u00e7ular (yarg\u0131 mensubu, avukat veya akademisyenler) taraf\u0131ndan 2021 y\u0131l\u0131nda kurulmu\u015f bir sivil toplum \u00f6rg\u00fct\u00fcd\u00fcr.<\/strong><\/span><\/p>\n

Dernek b\u00fcnyesinde 10 Ekim 2021 tarihinde, bu \u00e7er\u00e7evede faaliyette bulunmak \u00fczere, alan\u0131nda uzman hukuk\u00e7ulardan olu\u015fan \u201cHukuksuzluklar\u0131 Ara\u015ft\u0131rma ve Analiz Kurulu\u201dnu (HAAK) olu\u015fturmu\u015ftur.<\/strong><\/span><\/p>\n

HAAK, gerek a\u00e7\u0131k kaynaklardan temin etti\u011fi bilgi ve belgeler \u00e7er\u00e7evesinde ve gerekse do\u011frudan ma\u011fdurlardan gelen talepler do\u011frultusunda, ma\u011fduriyetlere sebebiyet veren adli ve idari kararlar\u0131 ulusal ve uluslararas\u0131 hukuk ilke ve i\u00e7tihatlar\u0131 \u00e7er\u00e7evesinde analiz ederek, tespit edilen hukuka ayk\u0131r\u0131l\u0131klar ba\u011flam\u0131nda bu kararlarda imzas\u0131 bulunan ki\u015filerin muhtemel ceza\u00ee, tazmin\u00ee ve disiplin sorumluluklar\u0131n\u0131 tespit etmeye \u00e7al\u0131\u015fmaktad\u0131r. Dernek HAAK kararlar\u0131 vas\u0131tas\u0131yla hukuksuzluklara dikkat \u00e7ekmeyi ve failler \u00fczerinde bask\u0131 olu\u015fturarak hukuka uygun davranmalar\u0131na katk\u0131 sa\u011flamay\u0131 ama\u00e7lamaktad\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

HAAK kararlar\u0131n\u0131n (raporlar\u0131n\u0131n) yarg\u0131sal veya icrai bir etkisi olmay\u0131p, bu \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131n amac\u0131, ileride s\u00f6z konusu olabilecek ulusal ve uluslararas\u0131 soru\u015fturma ve yarg\u0131lamalara destek olmak amac\u0131yla yayg\u0131n ve sistematik s\u00f6z konusu hak ihlalleri ile bunlar\u0131n olu\u015fturdu\u011fu kal\u0131b\u0131n (pattern) uzman hukuk\u00e7ular taraf\u0131ndan tespit ve de\u011ferlendirilmesidir.<\/strong><\/span><\/p>\n

<\/a><\/a><\/a>II. HAAK \u00c7ALI\u015eMA METODU<\/strong><\/span><\/p>\n

HAAK kurulu\u015funu m\u00fcteakip, CBJ\u2019nin internet sitesi ve sosyal medya hesaplar\u0131 \u00fczerinden duyurular yapmak suretiyle, haklar\u0131nda verilmi\u015f olan adli ve idari kararlarda hukuka ayk\u0131r\u0131l\u0131klar oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcnen ger\u00e7ek ve t\u00fczel ki\u015fi ma\u011fdurlar\u0131n kendisine ba\u015fvuru yapmas\u0131 \u00e7a\u011fr\u0131s\u0131nda bulunmu\u015ftur.<\/strong><\/span><\/p>\n

Kurul yap\u0131lacak ba\u015fvurularda kolayl\u0131k olu\u015fturmas\u0131 a\u00e7\u0131s\u0131ndan (www.crossborderjurists.org<\/a>) adresinde bir sayfa ve online bir form olu\u015fturmu\u015ftur.<\/strong><\/span><\/p>\n

\u00c7al\u0131\u015fmalar \u00e7er\u00e7evesinde aksine bir beyanda bulunulmad\u0131\u011f\u0131 taktirde Ba\u015fvurucular\u0131n ki\u015fisel verileri tamamen gizli tutulmu\u015ftur. Ba\u015fvurucular\u0131n a\u00e7\u0131k iradeleri sonras\u0131nda Kurul, gerek kararlar\u0131n\u0131n yaz\u0131m\u0131nda ve gerekse duyurulmas\u0131nda ki\u015filerin bir k\u0131s\u0131m ki\u015fisel verilerini kullanm\u0131\u015ft\u0131r.\u00a0<\/strong><\/span><\/p>\n

Ba\u015fvurucular\u0131n \u00f6nemli bir k\u0131sm\u0131 yapt\u0131\u011f\u0131 ba\u015fvurusunda, ki\u015fisel verilerinin sakl\u0131 tutulmas\u0131n\u0131 talep etmi\u015ftir (96 Ba\u015fvuru dosyas\u0131n\u0131n, 45 adedinde). Bunun temelinde kendisinin veya yak\u0131n \u00e7evresinin, kamu g\u00fcc\u00fcn\u00fc elinde bulunduran ki\u015fi ve kurumlarca yeniden hukuksuz muamelelere\/yapt\u0131r\u0131mlara maruz kalma endi\u015fesi yatt\u0131\u011f\u0131 anla\u015f\u0131lmaktad\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

HAAK Kurulu \u00fcyeleri, CBJ Derne\u011fi \u00fcyeleri aras\u0131ndan belirlenen, konusunda uzman hukuk\u00e7ulardan olu\u015fmaktad\u0131r. Her ba\u015fvuru \u00fc\u00e7 \u00fcyeli bir kurul taraf\u0131ndan de\u011ferlendirilmekte ve sonu\u00e7land\u0131r\u0131lmaktad\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

Kurul, yapt\u0131\u011f\u0131 inceleme sonras\u0131nda haz\u0131rlad\u0131\u011f\u0131 karar\u0131n\u0131 (g\u00f6r\u00fc\u015f\/de\u011ferlendirme yazas\u0131n\u0131) https:\/\/www.crossborderjurists.org\/tr\/haak-kararlari\/<\/a> adresinde yay\u0131nlayarak kamuoyu ile payla\u015f\u0131lmaktad\u0131r. S\u00f6z konusu kararlar, aleyhlerine tespitler yap\u0131lan ki\u015fi ve kurumlarca incelenebilir, kar\u015f\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015f bildirilebilir, k\u0131smen veya tamamen de\u011fi\u015ftirilmesi i\u00e7in itiraz edilebilir.<\/strong><\/span><\/p>\n

Kurul kararlar\u0131na, ba\u015fvurucunun r\u0131za g\u00f6stermesi durumunda ba\u015fvurucunun ad\u0131n\u0131 vermekte (\u00d6rne\u011fin HAAK Hasan Dursun Karar\u0131 gibi), kimlik bilgilerinin sakl\u0131 tutulmas\u0131n\u0131 isteyen ba\u015fvurucular\u0131nkini ise, kay\u0131t s\u0131ras\u0131nda verilmi\u015f olan ba\u015fvuru numaras\u0131 ile isimlendirmektedir (\u00d6rne\u011fin HAAK Ba\u015fvurucu (30) Karar\u0131 gibi). Yine Kurul, kararlar\u0131na, yay\u0131nlan\u0131\u015f s\u0131ras\u0131na g\u00f6re numara da vererek takibini ve ula\u015f\u0131lmas\u0131n\u0131 kolayla\u015ft\u0131rmay\u0131 ama\u00e7lam\u0131\u015ft\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

<\/a><\/a><\/a>III. YAPILAN BA\u015eVURU VE DE\u011eERLEND\u0130RME SAYISI<\/strong><\/span><\/p>\n

Ekim 2021-Temmuz 2022 aras\u0131nda HAAK\u2019a toplam 96 ba\u015fvuru yap\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

Kurul yap\u0131lan bu ba\u015fvurulardan 56\u2019s\u0131n\u0131 de\u011ferlendirerek karara ba\u011flam\u0131\u015ft\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

Hen\u00fcz karara ba\u011flanmam\u0131\u015f bulunan 40 adet Ba\u015fvurunun incelenmesi ve raporlama \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131 devam etmektedir.<\/strong><\/span><\/p>\n

Yap\u0131lan ba\u015fvurular\u0131n tamam\u0131 do\u011frudan veya dolayl\u0131 \u015fekilde yarg\u0131lama faaliyeti \u00e7er\u00e7evesinde verilen ve i\u00e7 hukuk yollar\u0131 t\u00fcketilmi\u015f veya sorunun \u00e7\u00f6z\u00fcm\u00fc i\u00e7in bir veya birden fazla kanun yoluna ba\u015fvurulmu\u015f kararlara ili\u015fkindir. \u015eu ana kadar salt yasama ve y\u00fcr\u00fctme faaliyeti \u00e7er\u00e7evesinde faaliyette bulunan b\u00fcrokratlar\u0131n eylem ve kararlar\u0131na ili\u015fkin Kurul\u2019a herhangi bir ba\u015fvuru yap\u0131lmam\u0131\u015ft\u0131r. Bu nedenle Kurul\u2019un \u015fu ana kadar yapt\u0131\u011f\u0131 tespitler ve belirledi\u011fi isimler yarg\u0131 b\u00fcrokrasi ve hiyerar\u015fisinde faaliyet g\u00f6steren yarg\u0131 mensuplar\u0131 hakk\u0131nda olmu\u015ftur.<\/strong><\/span><\/p>\n

Ba\u015fvurucular taraf\u0131ndan yap\u0131lan ba\u015fvurular \u00e7er\u00e7evesinde Kurul\u2019a sadece tek bir karar de\u011fil, ba\u015fvurunun \u00f6zelli\u011fi ba\u011flam\u0131nda, ihlal edilen hakka ili\u015fkin yarg\u0131sal s\u00fcre\u00e7 i\u00e7erisinde verilmi\u015f, ula\u015f\u0131labilen t\u00fcm kararlar\u0131n g\u00f6nderilmesi HAAK taraf\u0131ndan \u00f6zellikle talep edilmektedir. Yani ki\u015fi \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc ve g\u00fcvenli\u011fi ihlali iddias\u0131 ile ilgili bir ba\u015fvuruda ba\u015fvurucu, g\u00f6zalt\u0131\/yakalama an\u0131ndan ba\u015flayarak, bu tedbirin tamamen kald\u0131r\u0131ld\u0131\u011f\u0131 ana kadarki verilmi\u015f, soru\u015fturma ve kovu\u015fturma a\u015famas\u0131ndaki t\u00fcm savc\u0131l\u0131k, hakimlik, mahkeme, istinaf ve\/ya temyiz kararlar\u0131 istenilmektedir. Bunun amac\u0131 iddia edilen hukuksuzlu\u011fu b\u00fct\u00fcnc\u00fcl bir bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131s\u0131yla de\u011ferlendirmek ve ger\u00e7ek\u00e7i \u015fekilde raporlayabilmektir.<\/strong><\/span><\/p>\n

Yap\u0131lan ba\u015fvurular\u0131n konu ba\u011flam\u0131nda da\u011f\u0131l\u0131m\u0131 ve yap\u0131lan de\u011ferlendirme say\u0131lar\u0131 \u015fu \u015fekildedir:<\/strong><\/span><\/p>\n

\"\"<\/span><\/p>\n

HAAK\u2019a yap\u0131lan ba\u015fvurular incelendi\u011finde, en \u00e7ok haks\u0131z ve uzun tutuklama kararlar\u0131n\u0131n incelenmesi talebinde bulunuldu\u011fu g\u00f6r\u00fclmektedir. Zira ki\u015filerin \u00f6zg\u00fcrl\u00fcklerinin k\u0131s\u0131tlanmas\u0131 ki\u015fisel ve ailevi \u00f6l\u00e7ekte telafisi zor b\u00fcy\u00fck \u00e7apl\u0131 zararlar\u0131n meydana gelmesine sebebiyet vermi\u015ftir.<\/strong><\/span><\/p>\n

HAAK, hukuksuz g\u00f6zalt\u0131 ve tutuklama iddialar\u0131 ba\u011flam\u0131nda yapt\u0131\u011f\u0131 inceleme neticesinde karara ba\u011flad\u0131\u011f\u0131 33 ba\u015fvuruda, ba\u015fvurucular\u0131n tamamen soyut iddia ve ithamlar neticesinde, ceza hukuku ba\u011flam\u0131nda kabul edilebilir hi\u00e7bir delile dayanmadan, kanuni unsurlar\u0131n\u0131n olu\u015ftu\u011fu konusunda b\u0131rak\u0131n\u0131z kuvvetli su\u00e7 \u015f\u00fcphesini, basit seviyede bir zan dahi olu\u015fturmayan bilgi ve belgeler neticesinde g\u00f6zalt\u0131na al\u0131n\u0131p tutukland\u0131klar\u0131n\u0131 belirlemi\u015ftir.<\/strong><\/span><\/p>\n

IV. HAAK TARAFINDAN \u0130NCELENEN BELGE SAYISI VE YILLARA G\u00d6RE DA\u011eILIMI<\/strong><\/span><\/p>\n

HAAK, kurulu\u015fu sonras\u0131nda yapt\u0131\u011f\u0131 bas\u0131n a\u00e7\u0131klamas\u0131nda ve devam eden s\u00fcre\u00e7teki duyurular\u0131nda kendisine ba\u015fvuru yapacak ma\u011fdurlardan, ma\u011fduriyetleri ile ilgili ellerinde bulunan ve\/ya ula\u015fabildikleri kararlar\u0131n tamam\u0131n\u0131 iletmesini istemi\u015ftir. Zira Kurul, sadece bir kararda yap\u0131lan usuli veya esasa ili\u015fkin hatan\u0131n var olup olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 de\u011fil, bunun yan\u0131nda yayg\u0131n, sistematik ve planl\u0131 \u015fekilde icra edilen ve ba\u015flad\u0131\u011f\u0131 andan itibaren s\u00fcre\u00e7 i\u00e7erisinde devam eden\/ettirilen bir hukuksuzluk olup olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, devam etti\u011fi s\u00fcre zarf\u0131nda ayn\u0131 veya farkl\u0131 birimlerde g\u00f6revli birden fazla kamu g\u00f6revlisi veya yarg\u0131 mensubunun hukuksuzluk s\u00fcrecinde g\u00f6rev al\u0131p almad\u0131\u011f\u0131n\u0131 da tespit etmeyi ama\u00e7lam\u0131\u015ft\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

Duyurumuz sonras\u0131nda Ba\u015fvurucular ma\u011fduriyetlerinin ba\u015flang\u0131c\u0131ndan bitimine kadar ki s\u00fcre\u00e7te verilmi\u015f, ula\u015fabildikleri kararlar\u0131n\/belgelerin tamam\u0131n\u0131 HAAK\u2019a iletmi\u015flerdir.<\/strong><\/span><\/p>\n

Kurul bu d\u00f6nem i\u00e7erisinde incelemi\u015f oldu\u011fu 56 Ba\u015fvuru dosyas\u0131 ba\u011flam\u0131nda, a\u015fa\u011f\u0131daki tabloda ayr\u0131nt\u0131lar\u0131na yer verildi\u011fi \u00fczere, yarg\u0131 birimlerince olu\u015fturulmu\u015f 814 savc\u0131l\u0131k, hakimlik, mahkeme, istinaf, temyiz ve\/ya itiraz makam\u0131na ait karar\u0131 incelemi\u015ftir. Tespit ve de\u011ferlendirmelerini incelemi\u015f oldu\u011fu 814 karar \u00fczerinden yapm\u0131\u015ft\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

Burada \u201ckarar\u201d kavram\u0131ndan kastedilen, yarg\u0131lama mercileri taraf\u0131ndan verilmi\u015f nihai bir belge anlam\u0131nda olmay\u0131p, soru\u015fturma ve yarg\u0131lama s\u00fcre\u00e7lerinde olu\u015fturulan, ki\u015filerin temel hak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fcklerinin k\u0131s\u0131tlanmas\u0131na, k\u0131s\u0131tl\u0131l\u0131k halinin devam\u0131na veya kullan\u0131mlar\u0131n\u0131n \u00f6nemli derecede yok edilmesine sebebiyet veren, katk\u0131 sunan her t\u00fcrl\u00fc irade beyan\u0131n\u0131 i\u00e7eren yaz\u0131l\u0131 belgedir.<\/strong><\/span><\/p>\n

Kurul taraf\u0131ndan incelenen 814 belgenin ba\u015fvuru dosyalar\u0131na ve y\u0131llara g\u00f6re da\u011f\u0131l\u0131m\u0131 a\u015fa\u011f\u0131daki gibidir:<\/strong><\/span><\/p>\n


\nHukuka ayk\u0131r\u0131 olduklar\u0131 tespit edilen kararlar\u0131n 2016 y\u0131l\u0131nda 116 oldu\u011fu, ancak bu say\u0131n\u0131n 2017 y\u0131l\u0131nda iki kat\u0131ndan fazla artarak 344 say\u0131s\u0131na ula\u015ft\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fclmektedir. 2018 y\u0131l\u0131nda karar say\u0131lar\u0131 azalmakla birlikte, 2016 y\u0131l\u0131 ve di\u011fer y\u0131llara g\u00f6re fazla oldu\u011fu anla\u015f\u0131lmaktad\u0131r. \u0130hlal tespit edilen karar say\u0131lar\u0131n\u0131n takip eden di\u011fer y\u0131llarda d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fc g\u00f6zlemlenmektedir.<\/strong><\/span><\/p>\n

Bunun \u00f6nemli sebeplerinden birisi, 2016, 2017 ve 2018 y\u0131llar\u0131nda yo\u011fun, sistematik ve planl\u0131 \u015fekilde ger\u00e7ekle\u015ftirilen hukuka ayk\u0131r\u0131 tutuklamalar\u0131n say\u0131s\u0131n\u0131n d\u00fc\u015fmesidir. Ancak bu y\u0131llarda yo\u011fun olarak ger\u00e7ekle\u015ftirilen ve insanl\u0131\u011fa kar\u015f\u0131 su\u00e7 seviyesine ula\u015ft\u0131\u011f\u0131 HAAK taraf\u0131ndan de\u011ferlendirilen g\u00f6zalt\u0131, tutuklama, adli kontrol vb. kararlar\u0131n, sonraki y\u0131llarda da devam ettirildi\u011fi, bu \u015fekilde \u00f6ncekilerin soru\u015fturma ve yarg\u0131lama dosyalar\u0131 \u00fczerindeki siyasi etkinin devam ettirilip, yarg\u0131 mensuplar\u0131na do\u011frudan veya dolayl\u0131 olarak mesaj verildi\u011fi, ola\u011fan\u00fcst\u00fc h\u00e2l psikolojik durumunun devam\u0131n\u0131n sa\u011flanmaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131ld\u0131\u011f\u0131 HAAK taraf\u0131ndan de\u011ferlendirilmi\u015ftir.<\/strong><\/span><\/p>\n

 <\/p>\n

V. \u0130HLAL TESP\u0130T ED\u0130LEN KARARLARDA DEL\u0130L OLARAK KULLANILAN VER\u0130LER<\/strong><\/span><\/p>\n

HAAK taraf\u0131ndan incelenen ba\u015fvurucular taraf\u0131ndan ibraz edilmi\u015f ve \u00e7e\u015fitli hak ihlallerine dayanak te\u015fkil eden 814 kararda, yarg\u0131 mensuplar\u0131 taraf\u0131ndan \u00e7e\u015fitli veriler dayanak olarak kullan\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. S\u00f6z konusu kay\u0131tlardan bir veya birden fazlas\u0131n\u0131n \u201cdelil\u201d olarak kararda yer ald\u0131\u011f\u0131 tespit edilmi\u015ftir.<\/strong><\/span><\/p>\n

Yo\u011funluk derecesine g\u00f6re bu veriler \u015fu \u015fekildedir:<\/strong><\/span><\/p>\n

    \n
  1. Bylock haberle\u015fme uygulamas\u0131 kullan\u0131m\u0131na dair istihbarat birimleri taraf\u0131ndan d\u00fczenlenen tutanaklar ve bu tutanaklar temel al\u0131narak haz\u0131rlanan bilirki\u015fi raporlar (\u0130ncelenen 56 dosyan\u0131n 27 inde).<\/u> 27 adet Ba\u015fvuru dosyalar\u0131ndan 12 adedinde, g\u00f6zalt\u0131na alma ve tutuklama karar\u0131na dayanak olarak tek ba\u015f\u0131na<\/u> Bylock kullan\u0131m\u0131 g\u00f6sterilmi\u015ftir\/kullan\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.<\/strong><\/span><\/li>\n
  2. Etkin pi\u015fmanl\u0131k h\u00fck\u00fcmlerinden yararlanan kendisi ve ba\u015fkalar\u0131 aleyhine olacak \u015fekilde beyanlarda bulunan \u015f\u00fcpheli ve\/ya san\u0131klar\u0131n anlat\u0131mlar\u0131 (\u0130ncelenen 56 dosyan\u0131n 19 inde),<\/u><\/strong><\/span><\/li>\n
  3. Resm\u00ee kurumlar taraf\u0131ndan d\u00fczenlenmi\u015f fi\u015fleme raporlar\u0131 (\u0130ncelenen 56 dosyan\u0131n 10 inde),<\/u><\/strong><\/span><\/li>\n
  4. Bank Asya finans kurumunda banka hesab\u0131n\u0131n bulunmas\u0131 (\u0130ncelenen 56 dosyan\u0131n 5 inde),<\/u><\/strong><\/span><\/li>\n
  5. Telefon arama ve aranma (HTS) kay\u0131tlar\u0131 (\u0130ncelenen 56 dosyan\u0131n 5 inde),<\/u><\/strong><\/span><\/li>\n
  6. Ankes\u00f6rl\u00fc telefondan aranma kay\u0131tlar\u0131 (\u0130ncelenen 56 dosyan\u0131n 1 inde),<\/u><\/strong><\/span><\/li>\n
  7. Sosyal sigorta verileri (\u0130ncelenen 56 dosyan\u0131n 2 inde),<\/u><\/strong><\/span><\/li>\n
  8. Otel rezervasyon bilgileri (\u0130ncelenen 56 dosyan\u0131n 1 inde)<\/u>,<\/strong><\/span><\/li>\n
  9. Zaman Gazetesi aboneli\u011fi (\u0130ncelenen 56 dosyan\u0131n 1 inde)<\/u>,<\/strong><\/span><\/li>\n<\/ol>\n

    \u0130nceledi\u011fi ba\u015fvurularda HAAK, s\u00f6z konusu verilerin yarg\u0131 mensuplar\u0131 taraf\u0131ndan delil de\u011feri ba\u011flam\u0131nda hukuka uygunluk incelemesine tabi tutulmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, i\u015flendi\u011fi iddia edilen su\u00e7un ispat\u0131na elveri\u015fli \u00f6neme sahip olup olmad\u0131klar\u0131n\u0131n veya ak\u0131l ve mant\u0131k kurallar\u0131 ile uyumluluklar\u0131n\u0131n irdelenmedi\u011fini, ba\u015fvurucular\u0131n aleyhlerine delil olarak kullan\u0131lan verilere kar\u015f\u0131 talep ve iddialar\u0131n\u0131n ya kararlara ge\u00e7irilmedi\u011fi veya bir de\u011ferlendirmeye tabi tutulmad\u0131\u011f\u0131, delil olarak aleyhe kullan\u0131lan verilerin Anayasa, yasalar ve uluslararas\u0131 s\u00f6zle\u015fmeler \u00e7er\u00e7evesinde teminat alt\u0131na al\u0131nan bir hakk\u0131n kullan\u0131m\u0131 \u00e7er\u00e7evesinde hukuka uygun olarak olu\u015fturulan bilgiler olduklar\u0131n\u0131 tespit etmi\u015ftir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    VI. BA\u015eVURUCULARIN MUHATAP OLDU\u011eU RESM\u0130 SU\u00c7LAMA(LAR)<\/strong><\/span><\/p>\n

    HAAK taraf\u0131ndan ba\u015fvurular\u0131 incelenip raporla\u015ft\u0131r\u0131lan 56 Ba\u015fvurucu\u2019ya, savc\u0131l\u0131k ve\/ya mahkeme taraf\u0131ndan iki su\u00e7lamada bulunulmu\u015ftur: Darbeye te\u015febb\u00fcs ve\/ya silahl\u0131 ter\u00f6r \u00f6rg\u00fct\u00fc \u00fcyeli\u011fi.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Ba\u015fvuruculardan baz\u0131lar\u0131 her iki su\u00e7lamaya birlikte muhatap olmu\u015ftur. Darbeye te\u015febb\u00fcs etmekle su\u00e7lanan ki\u015filerin tamam\u0131 ayn\u0131 zamanda silahl\u0131 ter\u00f6r \u00f6rg\u00fct\u00fc \u00fcyesi olmakla da itham edilmi\u015ftir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Her iki su\u00e7lamaya muhatap olan ba\u015fvurucu say\u0131s\u0131: 27<\/strong><\/span><\/p>\n

    Sadece silahl\u0131 ter\u00f6r \u00f6rg\u00fct\u00fc \u00fcyeli\u011fi ile su\u00e7lanan ba\u015fvurucu say\u0131s\u0131: 29<\/strong><\/span><\/p>\n

    <\/a><\/a><\/a>VII. HAAK\u2019IN VERD\u0130\u011e\u0130 KARARLAR \u00c7ER\u00c7EVES\u0130NDE TESP\u0130T ETT\u0130\u011e\u0130 HUKUKA AYKIRILIKLAR<\/strong><\/span><\/p>\n

    HAAK, kendisine yap\u0131lan ba\u015fvurular sonras\u0131nda de\u011ferlendirip raporla\u015ft\u0131rd\u0131\u011f\u0131 56 ba\u015fvuru dosyas\u0131 ve bu ba\u015fvurular ba\u011flam\u0131nda inceledi\u011fi 814 karar \u00e7er\u00e7evesinde, \u00f6zellikle 15 Temmuz sonras\u0131 yap\u0131lan soru\u015fturma ve yarg\u0131lamalar ile meslekten \u00e7\u0131kar\u0131lma ve OHAL Komisyonu kararlar\u0131nda \u00f6nemli hukuka ayk\u0131r\u0131l\u0131klar tespit etmi\u015f ve bunlar\u0131 yay\u0131nlam\u0131\u015ft\u0131r. Bulgular\u0131n ayr\u0131nt\u0131lar\u0131na (https:\/\/www.crossborderjurists.org\/tr\/haak-kararlari\/<\/a> internet sitesinde yay\u0131nlanan) kararlardan ula\u015f\u0131labilir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Tespit edilen hukuka ayk\u0131r\u0131l\u0131klar\u0131 ana ba\u015fl\u0131klar halinde \u015fu \u015fekilde belirtmek m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr:<\/strong><\/span><\/p>\n

    <\/a><\/a>A. \u00d6ZG\u00dcRL\u00dcK VE G\u00dcVENL\u0130K HAKKI BA\u011eLAMINDA TESP\u0130T ED\u0130LEN \u0130HLALLER<\/strong><\/span><\/p>\n

    HAAK taraf\u0131ndan incelenip raporla\u015ft\u0131r\u0131lan dosyalardan 33 adedi, \u00f6zg\u00fcrl\u00fck ve g\u00fcvenlik hakk\u0131 ba\u011flam\u0131nda de\u011ferlendirilen haks\u0131z tutuklama ve\/ya g\u00f6zalt\u0131na alma iddialar\u0131na ili\u015fkin ba\u015fvurulard\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Bu ba\u015fvurular \u00e7er\u00e7evesinde Kurul taraf\u0131ndan 732 belge incelenmi\u015ftir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    \u0130ncelenen bu belgeler sonras\u0131nda \u00f6zg\u00fcrl\u00fck ve g\u00fcvenlik hakk\u0131 ba\u011flam\u0131nda, \u00f6nemli ihlaller tespit edilmi\u015ftir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    <\/a><\/a>1. Tutuklama Kararlar\u0131n\u0131n Kanuna Ayk\u0131r\u0131 Olduklar\u0131 Tespit Edilmi\u015ftir:<\/strong><\/span><\/p>\n

    \u0130ncelenen 33 ba\u015fvurunun tamam\u0131nda, ba\u015fvurulara konu tutuklama kararlar\u0131n\u0131n kanuni dayanaktan yoksun oldu\u011fu ve kanunilik \u015fart\u0131n\u0131 ta\u015f\u0131mad\u0131klar\u0131 belirlenmi\u015ftir. Tutuklama ve\/ya g\u00f6zalt\u0131na al\u0131nma ve devam\u0131na ili\u015fkin kararlar\u0131n b\u00fct\u00fcn\u00fcnde ilgili h\u00e2kim, savc\u0131 veya mahkeme ile temyiz ve istinaf mercileri, sadece yasa maddesine de\u011finmekle yetinmi\u015f, CMK\u2019n\u0131n 100. maddesinde aranan \u015fartlar\u0131n ba\u015fvurucu \u00f6zelinde ger\u00e7ekle\u015fti\u011fini, somut deliller ve gerek\u00e7elendirmeler \u0131\u015f\u0131\u011f\u0131nda ortaya koymam\u0131\u015flard\u0131r. HAAK, ba\u015fvurular\u0131n b\u00fct\u00fcn\u00fcnde yarg\u0131 mensuplar\u0131n\u0131n benzer bir karar yaz\u0131m usul\u00fcn\u00fc takip ettiklerini, bunlar\u0131n i\u00e7eriklerinin \u00e7o\u011fu kez birbirleri ile ayniyet derecesinde benzerlik g\u00f6sterdi\u011fini, gerek\u00e7e olarak soyut\/genel ve ba\u015fvurucunun \u015fahs\u0131nda ki\u015fiselle\u015ftirilmemi\u015f anlat\u0131mlara yer verdi\u011fini belirlemi\u015ftir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    <\/a><\/a>2. Tutuklama Kararlar\u0131 Amaca Uygunluk \u015eart\u0131n\u0131 Ta\u015f\u0131mamaktad\u0131r:<\/strong><\/span><\/p>\n

    \u0130ncelenen 33 ba\u015fvurunun tamam\u0131nda ba\u015fvurucular, \u00fczerlerine at\u0131l\u0131 ter\u00f6r \u00f6rg\u00fct\u00fc \u00fcyeli\u011fi ve\/ya darbeye te\u015febb\u00fcs su\u00e7lamas\u0131 \u00e7er\u00e7evesinde g\u00f6zalt\u0131na al\u0131nm\u0131\u015flar ve\/ya tutuklanm\u0131\u015flar ya da adli kontrol tedbirine tabi tutulmu\u015flard\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Ba\u015fvurucular hakk\u0131nda, aleyhlerine su\u00e7lama olarak kullan\u0131lan olaylar, ba\u015fvurucular\u0131n m\u00fcdahale ve de\u011fi\u015ftirme olana\u011f\u0131 olmayan eski zamanlara gitmekte ve aleyhlerine kullan\u0131lan veriler ise mevzuata ayk\u0131r\u0131 olarak saklanan HTS kay\u0131tlar\u0131, istihbarat birimleri taraf\u0131ndan incelenip raporla\u015ft\u0131r\u0131lan Bylock uygulamas\u0131 verileri, sosyal medya payla\u015f\u0131mlar\u0131, kurum kanaati gibi, ba\u015fvurucular\u0131n de\u011fi\u015ftirme ve m\u00fcdahale olana\u011f\u0131 olmayan bilgilerdir. Tutuklama veya devam\u0131na karar veren hakim, savc\u0131 veya mahkemeler kararlar\u0131nda, objektif bir g\u00f6zlemciyi ikna edebilecek \u015fekilde, ba\u015fvurucular\u0131n ka\u00e7aca\u011f\u0131, delilleri karartaca\u011f\u0131 konusunda bir gerek\u00e7elendirme yapmam\u0131\u015flard\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Yine karar i\u00e7eriklerinde ba\u015fvurucular\u0131n \u00fczerlerine at\u0131l\u0131 su\u00e7lar\u0131 i\u015flediklerine dair \u201ckuvvetli su\u00e7 \u015f\u00fcphesinin varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6steren somut deliller<\/em>\u201d yer almamaktad\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Ba\u015fvurucular aleyhine delil olarak kullan\u0131lan verilerin do\u011frulu\u011fu, yasall\u0131\u011f\u0131 ve ispat de\u011feri konusunda da incelenen kararlarda yarg\u0131 birimlerince bir de\u011ferlendirme ve gerek\u00e7elendirme yap\u0131lmad\u0131\u011f\u0131 belirlenmi\u015ftir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    <\/a><\/a>3. Tutuklular\u0131n Makul S\u00fcrede Sal\u0131verilme Haklar\u0131 \u0130hlal Edilmi\u015ftir:<\/strong><\/span><\/p>\n

    HAAK taraf\u0131ndan incelenen 33 ba\u015fvuru dosyas\u0131nda, ba\u015fvurucular\u0131n hangi su\u00e7 nedeniyle, hangi delillere dayal\u0131 olarak ve hangi ama\u00e7la tutukland\u0131klar\u0131, tutuklama ile ama\u00e7lanan hukuksal menfaatin ne oldu\u011fu tam olarak anla\u015f\u0131lamam\u0131\u015ft\u0131r. Ba\u015fvurucular 6 ay ila 5 y\u0131l aras\u0131nda tutuklu kalm\u0131\u015flard\u0131r. Kanuni dayanaktan yoksun olduklar\u0131 HAAK taraf\u0131ndan tespit edilen\/ de\u011ferlendirilen tutuklamalar\u0131n tamam\u0131nda makul s\u00fcrelerin a\u015f\u0131ld\u0131\u011f\u0131, ki\u015filerin neden tutukland\u0131klar\u0131n\u0131n anla\u015f\u0131lamad\u0131\u011f\u0131 gibi sal\u0131verilmelerinin de hangi gerek\u00e7eyle yap\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131n tespit edilemedi\u011fi g\u00f6r\u00fclm\u00fc\u015ft\u00fcr.<\/strong><\/span><\/p>\n

    <\/a><\/a>4. \u00d6zg\u00fcrl\u00fckten Yoksun B\u0131rakmaya Kar\u015f\u0131 Etkin Bir Ba\u015fvuru Hakk\u0131 Tan\u0131nmam\u0131\u015ft\u0131r<\/strong><\/span><\/p>\n

    \u0130ncelenen 33 ba\u015fvurunun tamam\u0131nda ba\u015fvurucular tutuklanmalar\u0131n\u0131 m\u00fcteakiben i\u00e7 hukuk yollar\u0131nda \u00f6ng\u00f6r\u00fclen yeniden inceleme ve itiraz haklar\u0131n\u0131 kullanm\u0131\u015flard\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Soru\u015fturma a\u015famas\u0131nda savc\u0131l\u0131k taraf\u0131ndan gerek\u00e7esiz olarak yap\u0131lan tutuklama taleplerinin Sulh Ceza Hakimliklerince aynen kabul edildi\u011fi incelenen t\u00fcm ba\u015fvurularda tespit edilmi\u015ftir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Soru\u015fturma a\u015famas\u0131nda tutuklamaya y\u00f6nelik yap\u0131lan itirazlar, kapal\u0131 devre \u00e7al\u0131\u015fan Sulh Ceza Hakimlikleri taraf\u0131ndan, itiraz dilek\u00e7elerinde ileri s\u00fcr\u00fclen hususlara de\u011finilmeden, \u201citiraz\u0131n reddine karar verildi\u201d<\/em> gibi kal\u0131p ifadelerle geri \u00e7evrildi\u011fi g\u00f6r\u00fclm\u00fc\u015ft\u00fcr. Sulh Ceza Hakimliklerinin, birbirlerinin kararlar\u0131n\u0131 bozmama konusunda aralar\u0131nda bir t\u00fcr \u201canla\u015fma\u201d yapt\u0131klar\u0131n\u0131n, verilen kararlara bak\u0131larak s\u00f6ylenmesi m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Tutuklu olarak yarg\u0131lamalar\u0131 yap\u0131lan 33 Ba\u015fvurucunun, yarg\u0131lama a\u015famas\u0131nda tahliye taleplerinin ve dilek\u00e7elerinde ileri s\u00fcrd\u00fckleri iddialar\u0131n ve de\u011ferlendirmelerin yarg\u0131lamay\u0131 yapan A\u011f\u0131r Ceza Mahkemesi heyetleri taraf\u0131ndan g\u00f6z\u00f6n\u00fcne al\u0131nmad\u0131\u011f\u0131 tespit edilmi\u015ftir. Yap\u0131lan itirazlar ve tahliye talepleri, benzer bir yakla\u015f\u0131m takip edilmek suretiyle, yasa maddesinin tekrar\u0131 ve dosyada yer alan bir k\u0131s\u0131m belgelerin\/bilgilerin say\u0131lmas\u0131 sonras\u0131nda reddedilmi\u015f, tahliye talep eden ba\u015fvurucular\u0131n hangi nedenle ka\u00e7acaklar\u0131, hangi delilleri karartacaklar\u0131, \u00fczerlerine at\u0131l\u0131 su\u00e7laman\u0131n somut delillerle desteklenip desteklenmedi\u011fi konular\u0131na girilmemi\u015ftir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Yarg\u0131lama a\u015famas\u0131nda, tutukluluk devam\u0131 konusunda karar veren A\u011f\u0131r Ceza Mahkemesi kararlar\u0131na yap\u0131lan itirazlar\u0131n, itiraz\u0131 inceleyen A\u011f\u0131r Ceza Mahkemeleri taraf\u0131ndan birer c\u00fcmlelik kal\u0131p ifadelerle reddedildi\u011fi tespit edilmi\u015ftir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Tutuklama ve tutukluluk devam kararlar\u0131 ile bu kararlara kar\u015f\u0131 yap\u0131lan itirazlar\u0131 inceleyen yarg\u0131 birimleri kararlar\u0131n\u0131n tamam\u0131n\u0131n gerek\u00e7esiz olmas\u0131, birbiri ile ayn\u0131 mahiyet ta\u015f\u0131yor olmalar\u0131, ba\u015fvurucular\u0131n itiraz dilek\u00e7elerinde belirttikleri hususlara de\u011finip irdelememeleri hususlar\u0131 g\u00f6z\u00f6n\u00fcne al\u0131nd\u0131\u011f\u0131nda incelenen t\u00fcm ba\u015fvuru dosyalar\u0131nda tutuklamalara kar\u015f\u0131 etkin bir i\u00e7 hukuk yolu \u00f6ng\u00f6r\u00fclmedi\u011fi sonucuna var\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

    B. AD\u0130L YARGILANMA HAKKI \u00c7ER\u00c7EVES\u0130NDE TESP\u0130T ED\u0130LEN \u0130HLALLER<\/strong><\/span><\/p>\n

    <\/a><\/a>1. Gerek\u00e7eli Karar Hakk\u0131n\u0131n \u0130hlali<\/strong><\/span><\/p>\n

    \u00a0Raporla\u015ft\u0131r\u0131lan ba\u015fvurular \u00e7er\u00e7evesinde incelenen 814 karar\u0131n tamam\u0131n\u0131n gerek\u00e7esiz oldu\u011fu tespit edilmi\u015ftir. S\u00f6z konusu belgelerde yarg\u0131 mensuplar\u0131n\u0131n gerek\u00e7e olarak ya yasa maddesinin numaras\u0131na yer verilmekle yetindikleri veya soyut, kontrol ve denetimi imk\u00e2ns\u0131z genel ibarelere yer verdikleri g\u00f6zlemlenmi\u015ftir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Kararlar\u0131n, Anayasa ve yasalar ile uluslararas\u0131 hukukun zorunlu k\u0131ld\u0131\u011f\u0131 savc\u0131, h\u00e2kim veya mahkemenin vard\u0131\u011f\u0131 sonu\u00e7lar\u0131 kontrol etmeye elveri\u015fli, objektif \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc bir ki\u015fiyi ikna edebilecek, kararlar\u0131n hukuksal kalitesini \u00f6l\u00e7meye yard\u0131mc\u0131 bir gerek\u00e7eden yoksun olduklar\u0131 belirlenmi\u015ftir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    \u0130tiraz, istinaf ve temyiz mercilerinin, ma\u011fduriyete sebebiyet verecek hukuksuzlu\u011fu giderme ve ma\u011fdurun taleplerini kar\u015f\u0131layacak bir inceleme yapmak yerine, gerek\u00e7esiz ve temelsiz olarak verilen kararlara kar\u015f\u0131 yap\u0131lan itirazlar\u0131 ayn\u0131 y\u00f6ntemle reddettikleri, reddederken \u015fablon bir metin\/ibare kulland\u0131klar\u0131 anla\u015f\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

    HAAK taraf\u0131ndan, ma\u011fdurlar\u0131n ve temsilcilerinin talepleri do\u011frultusunda kararlara dayanak olarak kullan\u0131lan bilgi, belge ve verilerin ulusal ve uluslararas\u0131 hukuk ba\u011flam\u0131nda delil de\u011ferinin olup olmad\u0131\u011f\u0131, yasal olarak elde edilip edilmedikleri, hak ihlaline konu tedbirin uygulanmas\u0131 i\u00e7in yeterli ispat kuvvetine sahip bulunup bulunmad\u0131klar\u0131 konular\u0131nda savc\u0131, hakim, mahkeme, istinaf ve temyiz mercileri taraf\u0131ndan bir inceleme yap\u0131lmad\u0131\u011f\u0131, bu taleplerin yok say\u0131ld\u0131\u011f\u0131 raporla\u015ft\u0131r\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r .<\/strong><\/span><\/p>\n

    <\/a><\/a>2. Silahlar\u0131n E\u015fitli\u011fi \u0130lkesinin \u0130hlali<\/strong><\/span><\/p>\n

    \u0130ncelenip karara ba\u011flanan 53 ba\u015fvuruya konu soru\u015fturma dosyas\u0131 hakk\u0131nda gizlilik karar\u0131 al\u0131nd\u0131\u011f\u0131 ve t\u00fcm dosyaya eri\u015fimin kamu davas\u0131 a\u00e7\u0131lana kadar engellenmi\u015f oldu\u011fu tespit edilmi\u015ftir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Yarg\u0131lama a\u015famas\u0131na ge\u00e7ildikten sonra da Ba\u015fvurucu veya vekillerinin, aleyhlerine verilen kararlara dayanak te\u015fkil eden bilgi ve belgelere tam olarak eri\u015femedikleri, bunlar\u0131n delil ve hukuki de\u011ferlerinin tespitini yapmalar\u0131n\u0131n engellendi\u011fi ve bunu yapmas\u0131n\u0131 talep ettikleri yarg\u0131 birimlerinin\/ki\u015filerinin de bu incelemeyi yapmad\u0131\u011f\u0131 anla\u015f\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Ba\u015fvuru dosyalar\u0131n\u0131n 27 adedinde Bylock verileri, 19 adedinde etkin pi\u015fmanl\u0131k h\u00fck\u00fcmlerinden yararlanan \u015f\u00fcpheli veya san\u0131k anlat\u0131mlar\u0131, 10 adedinde ilgilinin \u00e7al\u0131\u015fm\u0131\u015f oldu\u011fu kurum kanaati (fi\u015fleme raporu) verilen karara dayanak olarak kullan\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Ancak soru\u015fturma ve yarg\u0131lama a\u015famas\u0131n\u0131n tamam\u0131nda bu verilerin Ba\u015fvurucular taraf\u0131ndan incelenmesi\/irdelenmesi\/sorgulanmas\u0131 olana\u011f\u0131 tan\u0131nmam\u0131\u015ft\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Bylock verileri, HTS kay\u0131tlar\u0131 gibi bilgiler \u00fczerinde yapt\u0131r\u0131lan incelemeler, ba\u011f\u0131ms\u0131z bilirki\u015filere de\u011fil, yarg\u0131 birimlerinin \u201cmuteber\u201d g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc uzmanlara yapt\u0131r\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. S\u00f6z konusu raporlar d\u00fczenlenirken t\u00fcm veriler de\u011fil, yarg\u0131 birimlerince \u201cuygun\u201d g\u00f6r\u00fclen bilgiler bilirki\u015filere teslim edilmi\u015f ve bunlar do\u011frultusunda rapor tanzimi talep edildi\u011fi tespit edilmi\u015ftir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Ba\u015fvurucular taraf\u0131ndan ibraz edilen kararlar \u00fczerinden yap\u0131lan incelemede, ba\u015fvuruculara y\u00f6neltilen su\u00e7lamalar, bu ki\u015filer hakk\u0131nda uygulanan adli ve idari tedbirler ba\u011flam\u0131nda yaz\u0131l\u0131 veya s\u00f6zl\u00fc savunmalar\u0131n\u0131n \u015fekli olarak al\u0131nd\u0131\u011f\u0131, ancak savunmalarda yer verilen hususlar\u0131n savc\u0131, h\u00e2kim ve mahkemeler taraf\u0131ndan irdelenmedi\u011fi, neden kabul edilmedi\u011fi konusunda ikna edici bir a\u00e7\u0131klama ve gerek\u00e7elendirmelerin kararlarda yer almad\u0131\u011f\u0131 tespit edilmi\u015ftir. \u015eekli olarak kulland\u0131r\u0131lan savunma hakk\u0131n\u0131n, fiili olarak soru\u015fturma veya yarg\u0131laman\u0131n i\u015fleme s\u00fcrecinde sonuca bir etki yaratmad\u0131\u011f\u0131, sadece usuli bir eksikli\u011fin tamamlanmas\u0131 i\u00e7in kulland\u0131r\u0131ld\u0131\u011f\u0131 izlenimi edinilmi\u015ftir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    <\/a><\/a>3. Ba\u011f\u0131ms\u0131z ve Tarafs\u0131z Yarg\u0131 Yerinde Yarg\u0131lanma Hakk\u0131n\u0131n \u0130hlali<\/strong><\/span><\/p>\n

    T\u00fcrk yarg\u0131 sisteminin, 17 Aral\u0131k 2013 tarihinde \u0130stanbul Ba\u015fsavc\u0131l\u0131\u011f\u0131 taraf\u0131ndan, i\u00e7erisinde iktidar partisi AKP\u2019li bakanlar ve \u00e7ocuklar\u0131 ile, iktidara yak\u0131n siyasi ve i\u015f adamlar\u0131 aleyhine ba\u015flat\u0131lan yolsuzluk ve r\u00fc\u015fvet soru\u015fturma\/operasyonlar\u0131 sonras\u0131nda, iktidar\u0131n meclis, b\u00fcrokrasi, i\u015f d\u00fcnyas\u0131 ve medya \u00fczerindeki etki\/kontrol\/bask\u0131 g\u00fcc\u00fcn\u00fc kullanarak, iktidar lehine de\u011fi\u015ftirildi\u011fi Venedik Komisyonu, Avrupa Konseyi, Avrupa Birli\u011fi vb. gibi uluslararas\u0131 kurumlar ile ba\u011f\u0131ms\u0131z ulusal ve uluslararas\u0131 olu\u015fumlar\u0131n raporlar\u0131 ile sabittir. Bu raporlara HAAK kararlar\u0131nda at\u0131f yap\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Ba\u015fvurular\u0131n tamam\u0131 15 Temmuz 2016 tarihi sonras\u0131nda ba\u015flat\u0131lan soru\u015fturma ve yarg\u0131lamalara ili\u015fkindir. Ba\u015fvurucular silahl\u0131 ter\u00f6r \u00f6rg\u00fct\u00fc \u00fcyesi olmak ve\/ya darbeye te\u015febb\u00fcs etmekle su\u00e7lanm\u0131\u015flard\u0131r. Su\u00e7lamalar\u0131 hakl\u0131 k\u0131lacak ceza hukuku ilkeleri ba\u011flam\u0131nda kabul edilebilecek deliller olmaks\u0131z\u0131n ba\u015fvurucular \u00f6nemli hak ihlallerine maruz kalm\u0131\u015flard\u0131r. Bu ihlaller do\u011frudan yarg\u0131 mensuplar\u0131 taraf\u0131ndan meydana getirilmi\u015ftir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    16 Temmuz 2016 tarihinden itibaren 5.000\u2019e yak\u0131n yarg\u0131 mensubu, Anayasal teminatlar\u0131 ihlal edilerek ya ihra\u00e7 edilmi\u015f, ya emekli edilmi\u015f veya istifaya zorlanm\u0131\u015ft\u0131r. S\u00fcre\u00e7 i\u00e7erisinde 14.000\u2019e yak\u0131n yeni hakim ve savc\u0131 al\u0131m\u0131 yap\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Mevcut yarg\u0131n\u0131n yakla\u015f\u0131k 2\/3\u2019l\u00fck k\u0131sm\u0131, iktidar taraf\u0131ndan 15 Temmuz 2016 sonras\u0131nda mesle\u011fe kabul edilen hakim ve savc\u0131lardan olu\u015fmaktad\u0131r. \u00d6ncesinde g\u00f6revde olan ve\/ya ihra\u00e7 edilmeyerek pozisyonlar\u0131n\u0131 koruyan 9.000\u2019e yak\u0131n yarg\u0131 mensubunun yar\u0131s\u0131ndan fazlas\u0131n\u0131n da iktidara yak\u0131n ve onunla i\u015fbirli\u011fi i\u00e7erisinde \u00e7al\u0131\u015ft\u0131\u011f\u0131n\u0131 do\u011frudan ba\u015fkanlar\u0131n\u0131n ikrar etti\u011fi Yarg\u0131da Birlik Derne\u011fi\u2019ne \u00fcye oldu\u011fu g\u00f6z\u00f6n\u00fcne al\u0131nd\u0131\u011f\u0131nda, mevcut yarg\u0131n\u0131n ba\u011f\u0131ms\u0131z ve tarafs\u0131zl\u0131\u011f\u0131n\u0131n derecesi daha net anla\u015f\u0131labilir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Y\u00fcksek yarg\u0131 kurumlar\u0131 olan Anayasa Mahkemesi, Yarg\u0131tay ve Dan\u0131\u015ftay\u2019\u0131n \u00fcyelerinin tamam\u0131 do\u011frudan veya dolayl\u0131 olarak iktidar taraf\u0131ndan belirlenmi\u015ftir. Temmuz 2016 tarihinde y\u00fcr\u00fcrl\u00fc\u011fe giren bir yasa ile t\u00fcm Yarg\u0131tay ve Dan\u0131\u015ftay \u00fcyelerinin g\u00f6revlerine son verilerek unvans\u0131z hakim ve savc\u0131 konumuna d\u00fc\u015f\u00fcr\u00fclm\u00fc\u015fler, sonras\u0131nda, \u00fcyelerinin tamam\u0131 do\u011frudan veya dolayl\u0131 \u015fekilde iktidar taraf\u0131ndan belirlenen\/tayin edilen Hakimler ve Savc\u0131lar Kurulu taraf\u0131ndan Yarg\u0131tay ve Dan\u0131\u015ftay\u2019a yeni \u00fcyeler belirlenmi\u015ftir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    HAAK taraf\u0131ndan incelenen kararlar\u0131n gerek\u00e7esiz olmas\u0131, birbiri ile ayniyet derecesinde benzerlik g\u00f6stermesi, ulusal ve uluslararas\u0131 hukukun kabul etti\u011fi ilke ve usullere uyulmamas\u0131, ba\u015fvurucular\u0131n taleplerinin etkin \u015fekilde kar\u015f\u0131lanmamas\u0131, verilen kararlar\u0131n siyasi saiklerle veya bask\u0131 ile verildi\u011fi konusunda kuvvetli \u015f\u00fcphe olu\u015fturmaktad\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Yine kararlarda imzas\u0131 bulunan 624 yarg\u0131 mensubunun, %61\u2019inin, siyasi iktidar taraf\u0131ndan kurulup desteklenen ve onunla uyumlu \u00e7al\u0131\u015fmay\u0131 vadeden Yarg\u0131da Birlik Derne\u011fi \u00fcyesi olmas\u0131, yarg\u0131n\u0131n ba\u011f\u0131ms\u0131zl\u0131\u011f\u0131 ve tarafs\u0131zl\u0131\u011f\u0131na g\u00f6lge d\u00fc\u015f\u00fcren ba\u015fkaca bir veridir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Yarg\u0131n\u0131n ba\u011f\u0131ms\u0131zl\u0131\u011f\u0131 ve tarafs\u0131zl\u0131\u011f\u0131na g\u00f6lge d\u00fc\u015f\u00fcren HAAK taraf\u0131ndan tespit edilen bir ba\u015fka veri ise, isimleri tespit edilen 624 yarg\u0131 mensubunun %66\u2019s\u0131n\u0131n AKP iktidar\u0131 d\u00f6neminde mesle\u011fe ba\u015flat\u0131lm\u0131\u015f oldu\u011fudur. Bu orana kar\u015f\u0131l\u0131k gelen 396 yarg\u0131 mensubunun 162\u2019sinin al\u0131m\u0131 15 Temmuz sonras\u0131nda yap\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Bu de\u011ferlendirmeler \u0131\u015f\u0131\u011f\u0131nda HAAK, ba\u015fvurucular hakk\u0131nda karar veren yarg\u0131 mensuplar\u0131n\u0131n ba\u011f\u0131ms\u0131z ve tarafs\u0131z olarak hareket etmediklerini tespit etmi\u015ftir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    <\/a>4. Adaletin A\u00e7\u0131k\u00e7a Yok Say\u0131lmas\u0131<\/strong><\/span><\/p>\n

    Ki\u015filerin sosyal ili\u015fkileri, yapt\u0131klar\u0131 meslekler, temel haklar\u0131n kullan\u0131lmas\u0131 niteli\u011finde kabul edilebilecek yasal eylemleri, T\u00fcrk Ceza Kanunu ve ter\u00f6rle m\u00fccadele mevzuat\u0131 h\u00fck\u00fcmleri a\u015f\u0131r\u0131 ve makul olmayan \u015fekilde yorumlanarak ter\u00f6r \u00f6rg\u00fct\u00fc \u00fcyeli\u011finin maddi delilleri aras\u0131nda say\u0131lm\u0131\u015f, yarg\u0131lama a\u015famalar\u0131ndaki savunma arg\u00fcmanlar\u0131 ve talepleri a\u00e7\u0131k\u00e7a g\u00f6z ard\u0131 edilip mecburi (asgari) usuli s\u00fcre\u00e7ler tamamlan\u0131p g\u00f6r\u00fcn\u00fcrde bir yarg\u0131lama yap\u0131larak her bir dosyada adaletin yok say\u0131ld\u0131\u011f\u0131 ve yap\u0131lan yarg\u0131lamalardaki dosyalarda adil yarg\u0131lanma hakk\u0131n\u0131n en temel evrensel prensiplerinin ihlal edildi\u011fi HAAK taraf\u0131ndan incelenen kararlarda a\u00e7\u0131k\u00e7a g\u00f6zlemlenmi\u015f ve raporlar\u0131na yans\u0131t\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

    VIII. HUKUKA AYKIRI KARARLAR VERD\u0130KLER\u0130 TESP\u0130T ED\u0130LEN YARGI MENSUPLARININ G\u00d6REVLER\u0130NE G\u00d6RE DA\u011eILIMI<\/strong><\/span><\/p>\n

    HAAK, ba\u015fvurucular taraf\u0131ndan kendisine ibraz edilen ve yapt\u0131\u011f\u0131 inceleme sonras\u0131nda i\u00e7eriklerinde a\u011f\u0131r hukuka ayk\u0131r\u0131l\u0131klar tespit etti\u011fi 814 kararda, 603 farkl\u0131 yarg\u0131 mensubunun imzas\u0131n\u0131n bulundu\u011funu belirlemi\u015ftir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    \"\"<\/span><\/p>\n

    S\u00f6z konusu yarg\u0131 mensuplar\u0131n\u0131n unvanlar\u0131na g\u00f6re da\u011f\u0131l\u0131m\u0131 \u015fu \u015fekildedir:<\/strong><\/span><\/p>\n

    Yukar\u0131daki tablodan da anla\u015f\u0131laca\u011f\u0131 \u00fczere, hukuka ayk\u0131r\u0131 kararlara imza atan yarg\u0131 mensuplar\u0131 yo\u011fun olarak Sulh Ceza Hakimleri (108) ile A\u011f\u0131r Ceza Mahkemesi Ba\u015fkan ve \u00dcyeleridir (282). Do\u011fal olarak tutuklama s\u00fcrecini ba\u015flatan savc\u0131lar\u0131n say\u0131s\u0131 da (122) sulh ceza hakimlerininkine yak\u0131nd\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

    2014 sonras\u0131nda, iktidar\u0131n etkisinde olan onunla uyumlu \u00e7al\u0131\u015fma taahh\u00fcd\u00fcnde bulunan Hakimler ve Savc\u0131lar (Y\u00fcksek) Kurulu, iktidar\u0131n \u00f6nce \u201cparalel\u201d, sonras\u0131nda ise \u201cdarbeci, hain\u201d olarak yaftalad\u0131\u011f\u0131 ki\u015fi ve kurumlara kar\u015f\u0131 m\u00fccadele! etmesi i\u00e7in ba\u015fta sulh ceza hakimlikleri olmak \u00fczere \u00f6zel yetkili a\u011f\u0131r ceza mahkemesi ba\u015fkan ve \u00fcyelikleri ile savc\u0131l\u0131klar\u0131na \u00f6zel olarak se\u00e7ti\u011fi yarg\u0131 mensuplar\u0131n\u0131n atamas\u0131n\u0131 ger\u00e7ekle\u015ftirmi\u015ftir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    \"\"<\/span><\/p>\n

    B\u00f6lge Adliye Mahkemesi ile Yarg\u0131tay ba\u015fkan ve \u00fcyelerinin g\u00f6receli olarak az olmas\u0131n\u0131n sebebi, ilk derece mahkemelerinden gelen ter\u00f6r su\u00e7lar\u0131n\u0131n belirli dairelerde istinaf ve temyiz incelemelerinin yap\u0131l\u0131yor olmas\u0131d\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

    IX. \u0130S\u0130MLER\u0130 TESP\u0130T ED\u0130LEN YARGI MENSUPLARININ YARGIDA B\u0130RL\u0130K DERNE\u011e\u0130 \u0130LE \u00dcYEL\u0130K\/DESTEK \u0130L\u0130\u015eK\u0130S\u0130<\/strong><\/span><\/p>\n

    Yarg\u0131da Birik Derne\u011fi, AKP H\u00fck\u00fcmetinin, yarg\u0131y\u0131 kontrol\u00fc alt\u0131na alarak y\u00f6netmek ve yarg\u0131y\u0131 kullanarak 17-25 Aral\u0131k 2013\u2019ten sonra \u201cparalel yap\u0131\u201d ad\u0131yla d\u00fc\u015fman ilan etti\u011fi G\u00fclen Hareketi\u2019ni \u201cA’dan Z’ye yok etmek\u201d amac\u0131yla kurdu\u011fu yarg\u0131daki \u00f6rg\u00fctl\u00fc yap\u0131n\u0131n ad\u0131d\u0131r. YBD temsilcileri ve YBD \u00fcyesi HSYK mensuplar\u0131, Yarg\u0131da Birlik Platformu ad\u0131yla harekete ge\u00e7tikleri ilk andan itibaren siyasi iktidarla ayn\u0131 s\u00f6ylem ve eylem birli\u011fi i\u00e7erisinde olmu\u015flar, ama\u00e7lar\u0131n\u0131n iktidar\u0131n ortaya att\u0131\u011f\u0131 \u201cparalel yap\u0131\u201d ile m\u00fccadele oldu\u011funu a\u00e7\u0131klam\u0131\u015flar ve G\u00fclen Hareketi\u2019ni kendileri i\u00e7in de has\u0131m kabul etmi\u015flerdir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Kurulu\u015f a\u015famas\u0131nda kurucu \u00fcyeleri ve siyasilerin a\u00e7\u0131klamalar\u0131 birlikte de\u011ferlendirildi\u011finde, YBD\u2019nin siyasi iktidar taraf\u0131ndan organize edilip desteklendi\u011fini, YBD’ye ba\u011fl\u0131 h\u00e2kim-savc\u0131lar\u0131n ba\u011f\u0131ms\u0131z hareket etmediklerini, iktidar\u0131n y\u00fcr\u00fctt\u00fc\u011f\u00fc \u201cparalel yap\u0131 ile m\u00fccadele\u201d kapsam\u0131nda iktidar ile birlikte \u00e7al\u0131\u015ft\u0131klar\u0131n\u0131, bu konuda \u201cdevletin\/h\u00fck\u00fcmetin yan\u0131nda\u201d olduklar\u0131n\u0131, YBD \u00e7at\u0131s\u0131 alt\u0131nda bir araya gelmelerindeki amac\u0131n ve birinci \u00f6nceliklerinin de bu oldu\u011funu kan\u0131tlar niteliktedir. Ama\u00e7lar\u0131 \u201cm\u00fccadele\u201d olan, toplumun bir kesimine kar\u015f\u0131 iktidar ile birlikte sava\u015f a\u00e7an h\u00e2kim-savc\u0131lar\u0131n \u201cba\u011f\u0131ms\u0131z ve tarafs\u0131z\u201d hareket ettiklerinden, bundan da \u00f6te h\u00e2kim-savc\u0131 niteliklerine haiz olduklar\u0131ndan s\u00f6z edilemez.<\/strong><\/span><\/p>\n

    12 Ekim 2014 tarihli HS(Y)K se\u00e7imlerinin, y\u00fcr\u00fctmenin kurdu\u011fu ve desteledi\u011fi Yarg\u0131da Birlik Platformu (Derne\u011fi) taraf\u0131ndan kazan\u0131lmas\u0131 ve y\u00fcr\u00fctmenin atad\u0131\u011f\u0131 \u00fcyelerle birlikte HS(Y)K\u2019n\u0131n tamamen y\u00fcr\u00fctmenin kontrol\u00fcne ge\u00e7mesinin ard\u0131ndan, s\u00f6z konusu HS(Y)K taraf\u0131ndan yap\u0131lan h\u00e2kim-savc\u0131 atamalar\u0131 ve Yarg\u0131tay ve Dan\u0131\u015ftay \u00fcyeli\u011fi se\u00e7imlerinde, ehliyet ve liyakate dayal\u0131 objektif kriterler yerine \u015fu kriterlerin nazara al\u0131nd\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fclmektedir: YBD \u00fcyesi olmak veya desteklemek, HS(Y)K se\u00e7imlerde YBD lehine \u00a0\u00e7al\u0131\u015fma yapmak, G\u00fclen Hareketi\u2019ni d\u00fc\u015fman g\u00f6rmek ve bu konuda m\u00fccadele etmek, iktidara yak\u0131n olmak, iktidar\u0131 korumak ve egemen g\u00fcc\u00fcn istedi\u011fi\/i\u015fine geldi\u011fi \u015fekilde karar vermek. \u201cG\u00fclen Hareketi\u2019ne kar\u015f\u0131 m\u00fccadele\u201d kriteri bunlar aras\u0131nda \u00f6ne \u00e7\u0131kan kriterlerdendir.[1]<\/a> Siyasi iktidara yak\u0131n veya yanda\u015f olan h\u00e2kim-savc\u0131lar\u0131n y\u00fckseltilmeleri, liyakat, tecr\u00fcbe, ba\u015far\u0131 ve k\u0131dem gibi kriterleri ta\u015f\u0131d\u0131klar\u0131 halde di\u011fer h\u00e2kim-savc\u0131lar\u0131n y\u00fckseltilmemeleri yarg\u0131 i\u00e7i dengeleri bozman\u0131n yan\u0131 s\u0131ra yarg\u0131 ba\u011f\u0131ms\u0131zl\u0131\u011f\u0131n\u0131 da zedeler niteliktedir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Ba\u011f\u0131ms\u0131z yarg\u0131, uyu\u015fmazl\u0131k konusuyla bir ili\u015fkisi olmayan, taraflara kar\u015f\u0131 herhangi bir \u00f6nyarg\u0131s\u0131 bulunmayan ve herhangi bir tehdit alt\u0131nda bulunmayan \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc ki\u015fi konumunda olmak zorundad\u0131r. Hi\u00e7bir h\u00e2kimin, toplumda yer alan ki\u015filer, gruplar, yasal veya yasa d\u0131\u015f\u0131 olu\u015fumlar hakk\u0131nda do\u011frudan hedef alarak hasmane a\u00e7\u0131klamalar yapmas\u0131 ve onlar\u0131 m\u00fccadele edilmesi, yok edilmesi gereken ki\u015filer olarak g\u00f6rmesi, ilan etmesi ve bu ama\u00e7la birlik olu\u015fturmas\u0131 s\u00f6z konusu olamaz. Aksi halde o h\u00e2kimin, genelde topluma kar\u015f\u0131 ve \u00f6zelde de d\u00fc\u015fman g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc kesime kar\u015f\u0131 tarafs\u0131zl\u0131\u011f\u0131ndan s\u00f6z edilemez. Oysa YBD \u00fcyeleri \u201cparalel yap\u0131\u201d iddialar\u0131na kar\u015f\u0131, uyu\u015fmazl\u0131\u011f\u0131n bir taraf\u0131 olarak yer alm\u0131\u015f, iktidar ile birlikte hareket etmi\u015f, uyu\u015fmazl\u0131\u011f\u0131n di\u011fer taraf\u0131 olan G\u00fclen Hareketi\u2019ne kar\u015f\u0131 \u00f6n yarg\u0131dan da \u00f6te ihsas-\u0131 reye varan g\u00f6r\u00fc\u015fler ileri s\u00fcrmek ve hatta daha da ileri giderek \u201cG\u00fclen Hareketi ile m\u00fccadele edeceklerini\u201d ilan etmek suretiyle tarafs\u0131z olmad\u0131klar\u0131n\u0131 a\u00e7\u0131k\u00e7a g\u00f6stermi\u015flerdir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Yarg\u0131 erki, y\u00fcr\u00fctme ile uyumlu \u00e7al\u0131\u015fma vaadinde bulunan YBD\u2019li \u00fcyelerin y\u00f6netimindeki HSK marifetiyle, adeta y\u00fcr\u00fctmeye ba\u011fl\u0131 bir konuma getirilmi\u015ftir. Soru\u015fturma ve kovu\u015fturma i\u015flemleri y\u00fcr\u00fctmenin m\u00fcdahalesine son derece a\u00e7\u0131k olup, y\u00fcr\u00fctmenin istedi\u011fi bi\u00e7imde soru\u015fturma y\u00fcr\u00fct\u00fcld\u00fc\u011f\u00fc veya yap\u0131lmas\u0131 istenmeyen soru\u015fturmalar\u0131n kapat\u0131larak yarg\u0131 denetiminden ka\u00e7\u0131r\u0131ld\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fclmektedir. Y\u00fcr\u00fctmenin istedi\u011fi do\u011frultuda karar vermeyen h\u00e2kim-savc\u0131lar\u0131n g\u00f6rev yerlerinin ve yetkilerinin de\u011fi\u015ftirilmesine, haklar\u0131nda soru\u015fturma a\u00e7\u0131lmas\u0131na, g\u00f6revden uzakla\u015ft\u0131r\u0131lmalar\u0131na ve tutuklanmalar\u0131na kadar varan i\u015flemlerden de anla\u015f\u0131laca\u011f\u0131 \u00fczere, y\u00fcr\u00fctmenin ve y\u00fcr\u00fctmenin etkisi alt\u0131ndaki HSK’n\u0131n istemedi\u011fi bi\u00e7imde karar verebilmek m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Yarg\u0131 \u00fczerinde, y\u00fcr\u00fctmenin etkisi alt\u0131nda bulunan ve hatta y\u00fcr\u00fctmeye ba\u011fl\u0131 bir kurum gibi faaliyet g\u00f6steren HSK marifetiyle olu\u015fturulan bask\u0131 ortam\u0131, kayg\u0131 verici boyutlara ula\u015fm\u0131\u015ft\u0131r. Yarg\u0131 te\u015fkilat\u0131na egemen olan YBD \u00fcyesi yarg\u0131 mensuplar\u0131n\u0131n, y\u00fcr\u00fctme ile s\u00f6ylem ve eylem birli\u011fi i\u00e7erisinde hareket etmelerinin bir sonucu olarak, yarg\u0131 ba\u011f\u0131ms\u0131zl\u0131\u011f\u0131 ve tarafs\u0131zl\u0131\u011f\u0131, kuvvetler ayr\u0131l\u0131\u011f\u0131 ve hukukun \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fc ilkeleri ciddi bir \u015fekilde zarar g\u00f6rm\u00fc\u015f, T\u00fcrk Yarg\u0131s\u0131 g\u00fcnden g\u00fcne itibar kayb\u0131na u\u011fram\u0131\u015ft\u0131r. T\u00fcrk Yarg\u0131s\u0131, ama\u00e7lar\u0131 toplumun bir kesimi ile m\u00fccadele olan ve y\u00fcr\u00fctmenin g\u00fcd\u00fcm\u00fcnde hareket eden YBD\u2019nin tahakk\u00fcm\u00fc alt\u0131na al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r. \u00d6rg\u00fctlenme hakk\u0131 Anayasal bir hakt\u0131r ve bu anlamda hi\u00e7bir \u00f6rg\u00fctlenme k\u0131nanamaz. Ancak ba\u011f\u0131ms\u0131z ve tarafs\u0131z olmas\u0131 gereken yarg\u0131 mensuplar\u0131nca olu\u015fturulan bu tablonun yarg\u0131 ba\u011f\u0131ms\u0131zl\u0131\u011f\u0131 ve tarafs\u0131zl\u0131\u011f\u0131 bak\u0131m\u0131ndan a\u00e7\u0131klanabilir hi\u00e7bir y\u00f6n\u00fc bulunmamaktad\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

    HAAK, kendisine yap\u0131lan ba\u015fvurular sonras\u0131nda, hukuksuz kararlara imza atan 603 yarg\u0131 mensubunun ismini tespit etmi\u015ftir[2]<\/a>. Tespit edilen yarg\u0131 mensuplar\u0131ndan 370\u2019i Yarg\u0131da Birlik Derne\u011fi \u00fcyesidir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    \"\"<\/span><\/p>\n

    Resmi olarak \u00fcye olmayan 233 yarg\u0131 mensubu i\u00e7erisinde, HAAK taraf\u0131ndan CBJ \u00fcyeleri aras\u0131nda yap\u0131lan bir anket \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131 sonras\u0131nda, s\u00fcre\u00e7 i\u00e7erisinde YBD\u2019nin faaliyetlerine etkin olarak kat\u0131lm\u0131\u015f, takip etti\u011fi siyasetin yarg\u0131 birimlerinde hayat bulmas\u0131 i\u00e7in \u00e7aba sarfetmi\u015f \u00f6nemli isimlerin bulundu\u011fu belirlenmi\u015ftir. Bu anket \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131 ile \u00fcyelerin do\u011frudan tan\u0131kl\u0131klar\u0131 neticesinde 233 yarg\u0131 mensubunun \u00f6nemli bir k\u0131sm\u0131n\u0131n YBD ile kurumsal olmasa bile ilkesel\/ideolojik bir yak\u0131nl\u0131k ve aynilik oldu\u011funu s\u00f6ylemek yanl\u0131\u015f olmayacakt\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Bu ba\u011flamda bir \u00f6rnek vermek gerekirse, 15 Temmuz 2016 darbe te\u015febb\u00fcs\u00fcn\u00fcn hemen sonras\u0131nda, 16 Temmuz sabah\u0131, 2745 yarg\u0131 mensubunun g\u00f6zalt\u0131na al\u0131nmas\u0131, tutuklanmas\u0131 ve malvarl\u0131klar\u0131na el konulmas\u0131 talimat\u0131n\u0131 veren d\u00f6nemin Ankara Cumhuriyet Savc\u0131s\u0131 Serdar Co\u015fkun, aktif olarak YBD \u00fcyesi de\u011fildir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Tespit edilen yarg\u0131 mensuplar\u0131ndan %61\u2019inin resmi olarak YBD \u00fcyesi oldu\u011fu g\u00f6z\u00f6n\u00fcne al\u0131nd\u0131\u011f\u0131nda, iktidar\u0131n muhalif kabul etti\u011fi, \u00f6tekile\u015ftirip d\u00fc\u015fmanla\u015ft\u0131rd\u0131\u011f\u0131 ki\u015fi ve gruplara kar\u015f\u0131 y\u00fcr\u00fct\u00fclen soru\u015fturma ve yarg\u0131lamalardaki hukuksuz kararlar\u0131n verilmesinde, YBD\u2019nin 2014 y\u0131l\u0131 ba\u015f\u0131ndan bu yana planl\u0131, sistematik ve iktidar ile uyumlu olarak y\u00fcr\u00fctt\u00fc\u011f\u00fc yarg\u0131n\u0131n siyasalla\u015fmas\u0131 projesinin \u00f6nemli bir katk\u0131s\u0131n\u0131n oldu\u011funu s\u00f6ylemek yanl\u0131\u015f olmayacakt\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

    <\/a>X. HUKUKSUZ KARAR VERD\u0130KLER\u0130 TESP\u0130T ED\u0130LEN YARGI MENSUPLARININ MESLE\u011eE BA\u015eLAMA YILLARINA G\u00d6RE DA\u011eILIMI<\/strong><\/span><\/p>\n

    Yarg\u0131 kararlar\u0131 \u00fczerinde siyasi iktidar\u0131n do\u011frudan veya dolayl\u0131 olarak etkide bulundu\u011fu, tarafs\u0131z ulusal ve uluslararas\u0131 kurumlar\u0131n raporlar\u0131na yans\u0131yan, Avrupa Birli\u011fi, Avrupa Konseyi, Birle\u015fmi\u015f Milletler\u2019in ilgili<\/strong>temsilci ve kuruml<\/strong>ar\u0131nca ele\u015ftirilip raporla\u015ft\u0131r\u0131lan bir ger\u00e7ektir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    \"\"<\/strong>\"\"<\/strong><\/span><\/p>\n

     <\/p>\n

     <\/p>\n

     <\/p>\n

     <\/p>\n

     <\/p>\n

     <\/p>\n

    HAAK, yap\u0131lan ba\u015fvurular sonras\u0131nda d\u00fczenledi\u011fi raporlar\u0131nda, tespit etti\u011fi hak ihlalleri ile bu ihlallere sebebiyet veren yarg\u0131 mensuplar\u0131n\u0131n isimlerini tespit ederek, yarg\u0131n\u0131n siyasi etkisini \u00f6l\u00e7meye yarayacak veriler \u00fcretmeyi de ama\u00e7lamaktad\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Hukuksuz kararlar verdikleri belirlenen yarg\u0131 mensuplar\u0131n\u0131n sicilleri, isimleri ve bu kararlar\u0131 verirken kulland\u0131klar\u0131 s\u0131fatlar\u0131na (XII) nolu ba\u015fl\u0131kta yer verilmi\u015ftir. Yarg\u0131 mensuplar\u0131n\u0131n sicillerinden yola \u00e7\u0131karak hangi y\u0131lda adayl\u0131\u011fa kabul edildi\u011fi ve hangi y\u0131lda mesle\u011fe kabul edilerek atamas\u0131n\u0131n yap\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 belirlemek olanakl\u0131d\u0131r. Hakim-savc\u0131 aday al\u0131m\u0131 ve mesle\u011fe kabul\u00fcnde Adalet Bakanl\u0131\u011f\u0131\u2019n\u0131n, dolay\u0131s\u0131yla siyasal iktidar\u0131n tarihsel s\u00fcre\u00e7 i\u00e7erisinde etkin bir rol oynad\u0131\u011f\u0131 bir vak\u0131ad\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

    HAAK taraf\u0131ndan incelenen ve a\u011f\u0131r hukuk ihlalleri tespit edilen ba\u015fvurular\u0131n, 2002 y\u0131l\u0131ndan buyana iktidarda bulunan ve mecliste \u00e7o\u011funlu\u011fu elinde bulunduran AKP\u2019nin, do\u011frudan veya dolayl\u0131 olarak g\u00f6r\u00fc\u015f ve ideolojisini benimseyen, onun eylem, s\u00f6ylem, karar ve imkanlar\u0131ndan etkilenen yarg\u0131 mensuplar\u0131 taraf\u0131ndan verildi\u011fi kabul edilmelidir. S\u00f6z konusu kararlar\u0131n, bir yarg\u0131 mensubunun mevcut Anayasa ve yasalar ile uluslararas\u0131 mevzuat h\u00fck\u00fcmlerini yorumlayarak verildi\u011fini s\u00f6ylemek m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    AKP iktidar\u0131n\u0131n yarg\u0131 \u00fczerindeki etkisini, etkinli\u011fini, kontrol g\u00fcc\u00fcn\u00fc d\u00f6nemsel olarak grupland\u0131rmak m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr.<\/strong><\/span><\/p>\n

    2002-2010 y\u0131llar\u0131 aras\u0131\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 :<\/u>Bu y\u0131llar aras\u0131nda AKP\u2019nin, yarg\u0131, g\u00fcvenlik ve di\u011fer y\u00fcr\u00fctme b\u00fcrokrasisi \u00fczerindeki etkisinin kuvvetli olmad\u0131\u011f\u0131 d\u00f6nem.<\/strong><\/span><\/p>\n

    2010-2014 y\u0131llar\u0131 aras\u0131\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 :<\/u>2010 Anayasa Referandumu sonras\u0131nda, \u00f6zellikle HSYK\u2019n\u0131n \u00fcye yap\u0131s\u0131n\u0131n iktidar lehine de\u011fi\u015fmesi ve sonras\u0131nda Kurul\u2019un y\u00fcksek yarg\u0131 mahkemelerine atad\u0131\u011f\u0131 \u00fcyeler ile ilk derece mahkemelerinde g\u00f6revli mahkeme ba\u015fkanlar\u0131 ve ba\u015fsavc\u0131l\u0131klara yapt\u0131\u011f\u0131 atamalar AKP\u2019nin yarg\u0131 \u00fczerindeki g\u00fcc\u00fcn\u00fc s\u00fcre\u00e7 i\u00e7erisinde art\u0131rd\u0131\u011f\u0131 d\u00f6nemdir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    2014-15 Tem. 2016 aras\u0131\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 :<\/u>17-25 Aral\u0131k 2013 tarihli yolsuzluk ve r\u00fc\u015fvet soru\u015fturmalar\u0131 sonras\u0131nda AKP, medya ve b\u00fcrokrasideki etkinli\u011fini kullanarak ve muhalefet partilerinin de deste\u011fini al\u0131p olu\u015fturdu\u011fu Yarg\u0131da Birlik Derne\u011fi vas\u0131tas\u0131yla yarg\u0131 \u00fczerindeki otoritesini daha da art\u0131rm\u0131\u015f ve sa\u011flamla\u015ft\u0131rm\u0131\u015ft\u0131r. Ekim 2014 HSYK \u00fcye se\u00e7imlerinde \u00e7o\u011funlu\u011fu elde eden YBD\u2019li \u00fcyeler, Adalet Bakanl\u0131\u011f\u0131ndan gelen \u00fcyeler ile, kendilerine muhalif g\u00f6rd\u00fckleri yarg\u0131 mensuplar\u0131na kar\u015f\u0131 adeta bir \u201csava\u015f\u201d ba\u015flatm\u0131\u015flard\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

    15 Temmuz 2016 sonras\u0131\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 :<\/u> Bu tarihte ger\u00e7ekle\u015fen darbe te\u015febb\u00fcs\u00fc bahane edilerek 5.000 civar\u0131 yarg\u0131 mensubu ihra\u00e7 edilerek, zorunlu olarak emekliye sevkedilerek, istifaya davet edilerek veya zorlanarak sistem d\u0131\u015f\u0131na itilmi\u015ftir. Yerlerine ise h\u0131zl\u0131 bir \u015fekilde parti te\u015fkilat\u0131 \u00fcyesi veya referans oldu\u011fu hukuk mezunlar\u0131 aras\u0131ndan, neredeyse do\u011frudan Adalet Bakanl\u0131\u011f\u0131 m\u00fclakat\u0131 ile yarg\u0131 mensubu al\u0131m\u0131\/atamas\u0131 yap\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Bu tarihten sonra g\u00f6reve ba\u015flayanlar\u0131n, AKP\u2019nin i\u015faret etti\u011fi ve adland\u0131rd\u0131\u011f\u0131, AKP\u2019ye darbe yapmakla su\u00e7lanan ki\u015fi ve gruplar ile bunlar\u0131 do\u011frudan veya dolayl\u0131 olarak destekleyenlere kar\u015f\u0131 adeta \u201cd\u00fc\u015fman ceza hukuku\u201d uygulad\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u00f6ylemek yanl\u0131\u015f olmayacakt\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

    HAAK, taraf\u0131ndan hukuksuz kararlara imza att\u0131klar\u0131 tespit edilen 603 yarg\u0131 mensubunun, mesle\u011fe ba\u015flad\u0131\u011f\u0131 y\u0131llara g\u00f6re da\u011f\u0131l\u0131m\u0131 a\u015fa\u011f\u0131da, tabloda g\u00f6sterilmi\u015ftir.<\/strong><\/span><\/p>\n

     <\/p>\n

    Tablodan, a\u011f\u0131r hukuka ayk\u0131r\u0131l\u0131klar tespit edilen yarg\u0131 kararlar\u0131n\u0131n, a\u011f\u0131rl\u0131kl\u0131 olarak AKP iktidar\u0131 d\u00f6neminde g\u00f6reve ba\u015flayan yarg\u0131 mensuplar\u0131 taraf\u0131ndan verildi\u011fi a\u00e7\u0131k\u00e7a g\u00f6r\u00fclmektedir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Hukuka ayk\u0131r\u0131 kararlara imza att\u0131\u011f\u0131 HAAK taraf\u0131ndan tespit edilen yarg\u0131 mensuplar\u0131n\u0131n %66\u2019s\u0131 AKP d\u00f6neminde, Adalet Bakanl\u0131\u011f\u0131 taraf\u0131ndan h\u00e2kim-savc\u0131 aday\u0131 olarak al\u0131n\u0131p sonras\u0131nda mesle\u011fe ba\u015flat\u0131lan yarg\u0131 mensuplar\u0131ndan olu\u015fmaktad\u0131r. Bu oran\u0131n y\u00fcksekli\u011fi, \u00f6zellikle 15 Temmuz iktidar taraf\u0131ndan ki\u015fi ve kurumlara kar\u015f\u0131 y\u00fcr\u00fct\u00fclen ve insanl\u0131\u011fa kar\u015f\u0131 su\u00e7 kabul edilebilecek eylemlerin, yarg\u0131 \u00fczerinden nas\u0131l ger\u00e7ekle\u015ftirildi\u011fini anlamland\u0131rmaya yarayacak \u00f6nemli bir veridir.<\/strong><\/span><\/p>\n

     <\/p>\n

    XI. HUKUKA AYKIRI KARAR VEREN YARGI MENSUPLARININ SORUMLULUKLARI<\/strong><\/span><\/p>\n

    HAAK, yap\u0131lan ba\u015fvurular \u00e7er\u00e7evesinde yapt\u0131\u011f\u0131 inceleme neticesinde, tespit etti\u011fi hukuka ayk\u0131r\u0131l\u0131klar\u0131n mahiyet ve \u00f6nemleri do\u011frultusunda, ilgili yarg\u0131 mensuplar\u0131n\u0131n ceza hukuku, tazminat hukuku ve disiplin hukuku ba\u011flam\u0131nda muhtemel sorumluluklar\u0131n\u0131 belirlemi\u015ftir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Ceza Hukuku Ba\u011flam\u0131nda:<\/strong><\/span><\/p>\n

    HAAK, kararlar\u0131n\u0131 inceledi\u011fi yarg\u0131 mensuplar\u0131n\u0131n, hukuka ayk\u0131r\u0131 y\u00f6ntemlerle elde edilmi\u015f bilgi ve belgelere dayan\u0131larak ya da hi\u00e7bir delil olmaks\u0131z\u0131n ki\u015filerin \u00f6zg\u00fcrl\u00fck ve g\u00fcvenlik haklar\u0131n\u0131 s\u0131n\u0131rlayan kararlar\u0131 nedeniyle \u201cki\u015fiyi h\u00fcrriyetinden yoksun k\u0131lma\u201d su\u00e7undan veya \u201cg\u00f6revi k\u00f6t\u00fcye kullanma\u201d su\u00e7undan dolay\u0131 soru\u015fturulmalar\u0131 gerekti\u011fini de\u011ferlendirmi\u015ftir.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Yine HAAK, incelemeye konu kararlar\u0131n tarafs\u0131z olmayan, siyasi saiklerle hareket eden, ma\u011fdurun kendisine veya ait oldu\u011fu inanca, gruba ya da milliyete duydu\u011fu kin ve nefret duygular\u0131n\u0131 tatmin \u00e7er\u00e7evesinde karar veren yarg\u0131 mensuplar\u0131nca olu\u015fturulmu\u015f oldu\u011fu konusunda bulgulara ula\u015fan HAAK, s\u00f6z konusu yarg\u0131 mensuplar\u0131n\u0131n eylemlerinin, toplumun belirli bir kesimine kar\u015f\u0131 bir plan do\u011frultusunda sistemli \u015fekilde i\u015flenmi\u015f oldu\u011funun ispat\u0131 durumunda bu ki\u015filerin \u201cinsanl\u0131\u011fa kar\u015f\u0131 su\u00e7\u201d ba\u011flam\u0131nda soru\u015fturulmalar\u0131 gerekti\u011fi sonucuna varm\u0131\u015ft\u0131r.<\/strong><\/span><\/p>\n

    Kurul, yapt\u0131\u011f\u0131 de\u011ferlendirmeler sonras\u0131nda, di\u011fer \u015fartlar\u0131 olu\u015ftu\u011fu taktirde kararlarda imzas\u0131 bulunan yarg\u0131 mensuplar\u0131n\u0131n a\u015fa\u011f\u0131daki su\u00e7lardan biri veya birka\u00e7\u0131 \u00e7er\u00e7evesinde de soru\u015fturulmas\u0131n\u0131n m\u00fcmk\u00fcn oldu\u011fu sonucuna varm\u0131\u015ft\u0131r:<\/strong><\/span><\/p>\n